Với sự trợ giúp của tàu phá băng và robot dưới nước, mới đây, một nhóm nhà khoa học đã phát hiện ra rằng sông băng Thwaites ở Nam Cực đang tan chảy với tốc độ ngày càng nhanh và có thể sụp đổ theo cách không thể đảo ngược, gây ra thảm họa nước biển dâng toàn cầu.

Một góc của sông băng Thwaites. Ảnh: NASA

Các nhà khoa học từ lâu đã biết rằng sông băng Thwaites, còn được biết đến với tên gọi “sông băng Ngày tận thế”, rất dễ bị tác động, một phần vì vị trí địa lý của con sông này. Sông có diện tích tương đương bang Florida của Mỹ, nằm trên nền địa hình dốc xuống, đồng nghĩa rằng khi tan chảy, sẽ có nhiều băng tiếp xúc với nước biển ấm hơn. Trước đây có rất ít hiểu biết về cơ chế đằng sau sự sụt giảm mực băng trên con sông này. Trong 6 năm qua, các nhà khoa học đã thực hiện hàng loạt thí nghiệm để mang lại những hiểu biết rõ ràng hơn.

Theo đó, kể từ năm 2018, một nhóm các nhà khoa học tham gia Tổ chức Hợp tác sông băng Thwaites quốc tế (ITGC) đã nghiên cứu dòng sông băng phức tạp và luôn thay đổi này để hiểu rõ hơn về cách thức và thời điểm mà sông băng có thể sụp đổ. Những phát hiện của nhóm nghiên cứu đã được trình bày qua một loạt nghiên cứu, cung cấp bức tranh rõ ràng nhất về dòng sông băng này.

Mới nhất, trong báo cáo công bố ngày 19/9, các nhà khoa học cảnh báo về một kịch bản “nghiệt ngã” đồng thời tiết lộ những kết luận chính sau 6 năm nghiên cứu. Theo đó, các nghiên cứu chỉ ra tốc độ mất băng dù đã ở mức nhanh nhưng sẽ còn tăng hơn nữa trong thế kỷ này. Rob Larter, nhà địa vật lý biển tại Cơ quan Khảo sát Nam Cực của Anh và là thành viên của nhóm ITGC, cho biết mực băng trên sông Thwaites đã sụt nhanh đáng kể trong 30 năm qua. Các kết quả nghiên cứu cho thấy mực băng sẽ còn sụt nhanh và nhiều hơn nữa.

Nhóm nghiên cứu đã đưa 1 robot hình ngư lôi có tên Icefin đến dải tiếp đất của Thwaites, điểm mà băng bắt đầu nổi lên từ đáy biển, một điểm dễ bị tổn thương. Thông qua những hình ảnh mà Icefin gửi lại, nhóm đã phát hiện ra sông băng đang tan chảy theo những cách không ngờ tới, nước biển ấm có thể chảy qua các vết nứt sâu và tạo ra những bậc thang trong băng. Một nghiên cứu khác sử dụng dữ liệu vệ tinh và GPS để xem xét tác động của thủy triều và phát hiện ra rằng nước biển có thể len lỏi sâu hơn 9,6 km bên dưới Thwaites, đưa theo nước ấm xuống dưới lớp băng và gây ra hiện tượng tan chảy nhanh chóng.

Đi sâu nghiên cứu về lịch sử phát triển của Thwaites, nhóm nhà khoa học, trong đó có Julia Wellner, giáo sư tại Đại học Houston, đã phân tích lõi trầm tích biển để dựng lại quá khứ của sông băng và nhận thấy mực băng đã bắt đầu rút lui nhanh chóng vào những năm 1940. Tình trạng này có thể là do sự tác động của một đợt El Niño rất mạnh.

Các nhà khoa học dự đoán toàn bộ Thwaites và khối băng Nam Cực phía sau có thể biến mất vào thế kỷ 23, gây ra hậu quả tàn khốc. Khi tan chảy hoàn toàn, sông băng Thwaites sẽ giải phóng ra lượng nước có thể làm tăng mực nước biển lên hơn 0,6m. Ngoài ra, dòng sông băng này cũng đóng vai trò như một nút chai, chặn giữ dải băng Nam Cực rộng lớn, nên nếu cuối cùng sông băng này sụp đổ thì mực nước biển có thể sẽ dâng cao khoảng 3m, tàn phá các cộng đồng ven biển từ Miami và London đến Bangladesh và các quần đảo ở Thái Bình Dương.

Các nhà khoa học cảnh báo kể cả khi con người ngừng đốt nhiên liệu hóa thạch ngay lập tức thì cũng có thể đã quá muộn để cứu sông băng này. Tuy nhiên, nhóm cũng cho biết vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để tìm hiểu thêm về dòng sông băng phức tạp này và để hiểu liệu tình trạng sụt giảm mực băng có thể đảo ngược hay không.

Nguồn: baotintuc.vn

(TN&MT) - Cục Quản lý tài nguyên nước vừa có văn bản số 2275/TNN-LVSBTB gửi các đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa trên lưu vực sông: Mã, Cả, Hương, Vu Gia - Thu Bồn và Trà Khúc về việc vận hành các hồ chứa trên các lưu vực sông để ứng phó với mưa, lũ.

(TN&MT) - Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) của Liên hợp quốc vừa cho biết, các tổ chức nhân đạo của Liên hợp quốc đang nhanh chóng hỗ trợ hàng chục người mới phải di dời ở Đông Bắc Nigeria, sau khi những trận mưa như trút nước khiến một con đập bị vỡ và gây ngập lụt khu vực này.

(TN&MT) - Ngày 16/9, tại thành phố Cần Thơ, Cục Quản lý tài nguyên nước phối hợp với Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF-8) và các cơ quan, tổ chức liên quan tổ chức Hội nghị phổ biến, tuyên truyền Luật Tài nguyên nước 2023 và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật.

Tham dự Hội nghị, về phía Cục Quản lý tài nguyên nước có các Phó Cục trưởng: Ngô Mạnh Hà, Nguyễn Hồng Hiếu; cùng các báo cáo viên hội nghị là lãnh đạo các phòng chuyên môn thuộc Cục.

Tham dự Hội nghị, về phía các địa phương, có ông Phùng Quốc Bình, Giám đốc Sở TN&MT Kiên Giang; ông Đào Anh Xuân Nhựt, Giám đốc Sở TN&MT Vĩnh Long; đại diện Lãnh đạo và chuyên viên phụ trách lĩnh vực tài nguyên nước của 16 Sở TN&MT; đại diện Lãnh đạo và cán bộ phụ trách của 43 tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác, sử dụng nước trên địa bàn các ở vùng Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Nguyễn Hồng Hiếu phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Nguyễn Hồng Hiếu cho biết, ngày 27/11/2023, Quốc hội đã thông qua Luật Tài nguyên nước số 28/2023/QH15. Để quy định chi tiết thi hành Luật, ngày 16/5/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 53/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước, Nghị định số 54/2024/NĐ-CP quy định việc hành nghề khoan nước dưới đất, kê khai, đăng ký, cấp phép, dịch vụ tài nguyên nước và tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.

Đồng thời, ngày 16/5/2024, Bộ TN&MT cũng đã ban hành 03 Thông tư quy định chi tiết thi hành Luật. Các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên có hiệu lực đồng thời với thời điểm Luật Tài nguyên nước có hiệu lực, ngày 01/7/2024.

Giới thiệu những điểm mới của Luật ông Nguyễn Hồng Hiếu cho biết, với 10 Chương và 86 Điều, Luật đã thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước về quản lý, bảo vệ tài nguyên nước thông qua 4 nhóm chính sách, gồm: Bảo đảm an ninh nguồn nước; Xã hội hóa ngành nước; Kinh tế tài nguyên nước và Bảo vệ tài nguyên nước, phòng, chống tác hại do nước gây ra. Trong đó, Luật giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết 21 nội dung và giao Bộ TN&MT hướng dẫn chi tiết 7 nội dung.

Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Hồng Hiếu, Luật Tài nguyên nước và các văn bản quy định chi tiết được ban hành đã quy định trách nhiệm cụ thể của các cơ quan, ban, ngành ở Trung ương và địa phương, trong đó Luật đã giao cho địa phương thực thi 28 nội dung để tổ chức thi hành Luật (điều tra cơ bản, phương án khai thác trong quy hoạch tỉnh, lập, cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước, hạn chế khai thác nước dưới đất, vùng bảo hộ vệ sinh công trình lấy nước sinh hoạt, lập và ban hành danh mục hồ ao không được san lấp, dòng chảy tối thiểu trên sông, suối nội tỉnh...). Việc phân cấp, phân quyền, chú trọng đề cao vai trò, trách nhiệm các bên liên quan đã được cụ thể hóa trong 2 Nghị định, 3 Thông tư hướng dẫn thi hành Luật Tài nguyên nước.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã được nghe các báo cáo viên thuộc Cục Quản lý tài nguyên nước giới thiệu tổng quan về những điểm mới của Luật Tài nguyên nước năm 2023; nội dung Nghị định số 53/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước; Thông tư 03/2024/TT-BTNMT quy định chi tiết thi hành một số điều của luật tài nguyên nước.

Hội nghị cũng được nghe nội dung về những điểm mới của Nghị định số 54/2024/NĐ-CP quy định việc hành nghề khoan nước dưới đất, kê khai, đăng ký, cấp phép, dịch vụ tài nguyên nước và tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước; Thông tư 04/2024/TT-BTNMT quy định kiểm tra chấp hành pháp luật về tài nguyên nước và thẩm định, nghiệm thu kết quả hoạt động điều tra cơ bản tài nguyên nước; Thông tư 05/2024/TT-BTNMT quy định về di chuyển, thay đổi vị trí, giải thể trạm quan trắc tài nguyên nước dưới đất.

Trên cơ sở các quy định của Luật tài nguyên nước 2023 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật, các báo cáo viên của phòng chuyên môn thuộc Cục Quản lý tài nguyên nước đã phổ biến trách nghiệm của các cấp, ngành ở địa phương; trách nhiệm của các tổ chức khai thác, sử dụng nước trong việc chấp hành các quy định của Giấy phép khai thác và quy định pháp luật về tài nguyên nước.

Trong đó, nhiệm vụ, trách nhiệm của UBND cấp tỉnh gồm: Ban hành các văn bản quản lý theo thẩm quyền; chỉ đạo cơ quan có liên quan sử dụng kinh phí sự nghiệp bảo vệ môi trường cho các nội dung về bảo vệ tài nguyên nước, phục hồi nguồn nước, ô nhiễm nguồn nước thuộc nội dung điều tra cơ bản tài nguyên nước; cập nhật phương án khai thác, sử dụng vào quy hoạch tỉnh theo quy định Luật quy hoạch và Luật Tài nguyên nước; công bố chức năng nguồn nước nội tỉnh;

Ban hành danh mục hồ ao không được san lấp, lấn chiếm; Ban hành danh mục hồ chứa phải có quy chế phối hợp; chỉ đạo lập kế hoạch sử dụng nước phù hợp với kịch bản nguồn nước do Bộ TN&MT công bố ; Ban hành kế hoạch bảo vệ nước dưới đất; đăng ký khai thác nước mặt; lập hành lang, cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước; Chỉ đạo Sở TN&MT, cơ quan liên quan cung cấp, cập nhật dữ liệu điều tra cơ bản vào cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia; công bố sức chịu tải nguồn nước nội tỉnh; cấp phép khai thác tài nguyên nước; Thanh tra tài nguyên nước, kiểm tra tài nguyên nước;…

UBND cấp huyện có nhiệm vụ tiếp nhận tờ khai đăng ký khai thác nước dưới đất (trừ khai thác hộ gia đình); quản lý mốc hành lang bảo vệ nguồn nước; phối hợp với cơ quan, tổ chức quản lý trạm, công trình quan trắc, đo đạc, giám sát tài nguyên nước và các nhiệm vụ khác.

UBND cấp xã có nhiệm vụ tiếp nhận tờ khai đăng ký khai thác nước dưới đất hộ gia đình; Tiếp nhận, quản lý mốc hành lang bảo vệ nguồn nước; phối hợp với cơ quan, tổ chức quản lý trạm, công trình quan trắc, đo đạc, giám sát tài nguyên nước và các nhiệm vụ khác.

Về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nước gồm: Hộ gia đình, cá nhân phải thực hiện kê khai khai thác nước dưới đất để sử dụng cho sinh hoạt (khoản 4, Điều 52, Luật Tài nguyên nước). Việc kê khai thực hiện từ 01/7/2026 (khoản 4, Điều 85 Luật Tài nguyên nước).

Tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nước thực hiện đăng ký khai thác, sử dụng tài nguyên nước có quy mô nhỏ và vừa (khoản 2 Điều 8 Nghị định 54/2024/NĐ-CP). Hoàn thành thủ tục đăng ký chậm nhất là ngày 30/6/2026 (trường hợp đào hồ, ao, kênh, mương, rạch để tạo không gian thu, trữ nước, dẫn nước, tạo cảnh quan và sử dụng mặt nước sông, suối, kênh, mương, rạch, hồ chứa để nuôi trồng thủy sản, kinh doanh, dịch vụ) và trước 30/6/2027 (đối với công trình thủy lợi đã xây dựng, khai thác trước 01/01/2013 và công trình ngăn sông, suối, kênh, mương, rạch với mục đích ngăn mặn, tạo nguồn, chống ngập, tạo cảnh quan).

Tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nước phải thực hiện lập hồ sơ đề nghị cấp phép theo quy định nếu chưa có giấy phép.

Tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nước phải thực hiện các quy định tại khoản 2 Điều 42 Luật tài nguyên nước 2023 và quy định của giấy phép, cụ thể như sau: Bảo vệ tài nguyên nước, bảo vệ nguồn nước do mình trực tiếp khai thác, sử dụng; Quan trắc để giám sát hoạt động khai thác tài nguyên nước đối với các thông số mực nước, lưu lượng, chất lượng nước (đối với công trình cấp nước sinh hoạt); Lắp đặt thiết bị, kết nối và truyền thông tin, dữ liệu về Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia; Thực hiện nghĩa vụ tài chính về tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước; Nộp báo cáo hoạt động khai thác nước hàng năm. Đối với công trình là hồ chứa phải tuân thủ quy trình vận hành hồ chứa, liên hồ chứa; …

Trên cơ sở những nội dung được trình bày tại Hội nghị, các báo cáo viên cũng trao đổi, giải đáp các câu hỏi, vướng mắc của các đại biểu trong quá trình nghiên cứu, triển khai các Luật tài nguyên nước 2023 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn Luật tại địa phương; đặc biệt là những nội dung về quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và những vấn đề trong thực tiễn khi áp dụng triển khai thực hiện hệ thống pháp luật tài nguyên nước tại địa phương.

Nguồn: baotainguyenmoitruong.vn

(TN&MT) - Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, mực nước thực đo đến 6h sáng nay (12/9) thể hiện lũ trên sông tại Yên Bái xuống với cường suất 13cm/h, lũ tại Tuyên Quang xuống với cường suất 25 cm/h.